1. Jan Ficek (1790–1862)
Dziedzina: Działalność religijna i społeczna
Biografia: Urodzony w Dobrzeniu Wielkim, studiował teologię we Wrocławiu. Pełnił funkcję proboszcza w Piekarach Śląskich, gdzie zasłynął z zaangażowania w rozwój pielgrzymek maryjnych.
Osiągnięcia: Wspierał ubogich i inicjował budowę obiektów sakralnych.
Wpływ: Jego działalność przyczyniła się do wzrostu znaczenia pielgrzymek na Śląsku.
2. Adolf Paul Ledwolorz (1892–1973)
Dziedzina: Prawo kościelne i literatura
Biografia: Urodzony w Dobrzeniu Wielkim, został duchownym i autorem prac z zakresu prawa kanonicznego.
Osiągnięcia: Opublikował m.in. Das Recht der Religionsgesellschaften (1924), które stało się istotnym opracowaniem dla kościelnych instytucji.
3. Lorenz Schwietz (1850–1925)
Dziedzina: Historia lokalna
Biografia: Miejscowy kat, którego postać stała się częścią lokalnego folkloru.
Ciekawostka: Jego zawód wiązał się z wykonywaniem wyroków w okresie pruskim, co odcisnęło piętno na pamięci społecznej.
4. Roch Szajca (1880–1945)
Dziedzina: Dziennikarstwo religijne
Biografia: Redaktor polskojęzycznych czasopism religijnych w Niemczech, działacz mniejszości polskiej.
Wpływ: Propagował kulturę polską w trudnych warunkach germanizacji.
Współczesne postacie i twórcy ludowi
1. Tadeusz Taszycki i Piotr Wiśny
Dziedzina: Wikliniarstwo
Biografia: Miejscowi mistrzowie plecionkarstwa, kontynuujący tradycje sięgające XIX wieku.
Osiągnięcia: Prowadzą warsztaty, które przywracają zainteresowanie rzemiosłem.
Cytat: „Wikliniarstwo było niegdyś źródłem utrzymania niemal każdej rodziny w gminie”.
2. Teresa Sobota i Helena Wojtasik
Dziedzina: Sztuka ludowa (kroszonkarstwo, pisankarstwo)
Biografia: Uczestniczki Europejskich Dni Dziedzictwa, promujące tradycje Ziemi Opolskiej.
Wpływ: Ich prace są wystawiane na lokalnych i regionalnych wystawach.
3. Piotr Szafrański
Dziedzina: Haft i zarządzanie kulturą
Biografia: Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury (GOK), organizator wydarzeń takich jak koncerty szant czy warsztaty.
Osiągnięcia: Współtwórca projektu „Piraci w Dobrzeniu”, łączącego muzykę z edukacją historyczną.
Kontekst historyczno-kulturowy
Dziedzictwo rzeczne: Odra od wieków kształtowała życie mieszkańców, będąc szlakiem handlowym i źródłem inspiracji (m.in. tradycje żeglugowe).
Instytucje kultury: Gminny Ośrodek Kultury (od 1987 r.) organizuje wydarzenia takie jak Europejskie Dni Dziedzictwa, koncerty szant zespołu A®MATOR oraz konkursy plastyczne dla dzieci.
Tradycje: W regionie kultywuje się plecionkarstwo, kroszonkarstwo i śpiew szantowy, co podkreśla więź z przeszłością.
Podsumowanie
Dobrzeń Wielki, pomimo niewielkich rozmiarów, kształtował postaci o znaczeniu regionalnym i ogólnopolskim. Działalność miejscowych twórców, duchownych i animatorów kultury stanowi pomost między tradycją a współczesnością, czego dowodem są liczne inicjatywy kulturalne i artystyczne.